Nazi Almanyası'ndan Kaçan Matematikçiler: Kaderleri ve Küresel Etkileri

Evet, büyük gün geldi çattı. Yani "Werner Romberg Türkiye'de" adlı makalemde durumu açıklamıştım. Hemen bir özet geçmem gerekirse, Atatürk'ün 1933'teki Üniversiteler Reformu sırasında Nazi Almanyası'ndan kaçan bilim adamları Türkiye'ye gelir. Bu, Atatürk için eşi bulunmaz bir fırsattır ve hemen akademisyenlerin müracaatlarını kabul eder. Buraya dikkat: Almanya'da istenmeyen Musevi akademisyenleri sadece Türkiye kabul ediyor. Çünkü diğer ülkeler Hitler korkusu yüzünden reddediyor. Amerika bile (Bkz. "Atatürk dünyanın korktuğu Hitler'e nasıl meydan okudu?"). Fakat 1 yıl sonra aklı başına gelen Hitler, Atatürk'ten Yahudi bilim adamlarını geri istiyor. Diyor ki, "Gönderin onları bana, ben size daha iyisini göndereceğim!". Tabii ki Türk Hükümeti göndermiyor, ama Hitler son ana kadar uğraşıyor. Hatta 1940'larda Gestapo'yu gönderiyor. Onlar da aynı istekte bulunuyor: "Onları gönderin!". Ancak Türk Hükümeti bunlara da dayanıyor ve yine göndermiyor (Bkz. "Hitler istedi ama Atatürk Yahudi profesörleri vermedi").

Almanya'dan kaçan bilim adamlarından bir kısmıyla Zürih'te "Yurtdışındaki Alman Bilim Adamları Yardım Cemiyeti" adlı bir dernek kurulur ve başına Philip Schwartz getirilir. Schwartz'ın teklifiyle Göttingen Üniversitesi'nden matematikçi Richard Courant, matematikçi ve fizikçi Max Born (Nobel ödüllü) ve fizikçi James Franck (Nobel ödüllü) Türkiye'ye gelir. Üçü de Göttingen Üniversitesi'nden arkadaştırlar ve ağır toplardırlar. Bunlardan Richard Courant İstanbul Üniversitesi'nde Uygulamalı Matematik Enstitüsü için bir rapor hazırlar ve raporun sonunda enstitünün, özellikle matematik ve fizikte, birkaç yılda Avrupa standartlarına getirmenin mümkün olmadığını söyler. Bunun üzerine Türk Hükümeti enstitünün başına dünyaca ünlü birinin getirilmesinde ısrar eder. Richard Courant, Berlin'deki Uygulamalı Matematik Enstitüsü yöneticisi 50 yaşındaki Richard von Mises'i teklif eder. Von Mises, 1933-1939'da burada görev yapar ve 1943'te evleneceği Berlin'deki asistanı Hilda Geiringer'in de 1934-1939'da burada görev yapmasına neden olur. 1940'ta Almanya'dan gelenlerin ayrılması üzerine yerlerine genç elemanlar gelir. Örneğin, 1941'te Geometri Kürsüsü'ne Patrick Du Val gelir ve 1949'a kadar görev yapar. Cebirsel bir yüzeyin "Du Val tekilliği" kavramı ondan sonra adlandırılır. Aynı şekilde, Cahit Arf, Helmut Hasse'den ayrılıp İstanbul'a döndükten sonra kuadratik formlara çalıştı ve "Arf Halkaları, Arf Kapanışı, Arf İnvaryantı" adıyla anılan yeni keşiflerde bulundu. Yani İstanbul Üniversitesi Matematik Bölümü'ndeki kıpırdanmalar tam da Almanlar'ın ayrılmasıyla birlikte başladı (Bkz. "İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü Tarihçesi").

Werner Romberg geliyor!

Werner Romberg (1909-2003) ülkemize gelmiş değil; çünkü onun hikayesi farklı. Romberg 1933'te Nazi zulmü nedeniyle Münih'ten Dnipro'ya kaçar. Fakat Hitler, 12 Mart 1938'te Avusturya'yı ilhak edince dikkatini şimdiki Çekya'ya yöneltir, dolayısıyla Mayıs 1938'de Oslo'daki arkadaşı Hylleraas'a yardım edebilmek için Varşova'dan Prag'a geçer. Ancak Hitler'in Münih Antlaşması nedeniyle burayı da işgal edeceğini anlayınca 20 Kasım 1938'te de Prag'tan Oslo'ya uçar. Hitler'in durmaya niyeti yoktur. Nitekim Weserübung Operasyonu 9 Nisan 1940'ta devreye sokulunca Oslo da saldırılardan nasibini alır ve bu yüzden Oslo'dan Upsala'ya kaçar. 1940-1944 arası burada kalır ve 1944'te Oslo özgürlüğüne kavuşunca geri döner. Burada Hylleraas'ın asistanı olarak resmi bir pozisyon alır ve 1947'de Norveç vatandaşı olur.

Daha sonra Norveç Bilim ve Teknoloji Enstitüsü Tröndheim'da olduğundan buraya yerleşir ve orada kuzey ışıkları altında Nümerik İntegral'deki o ünlüyü katkıyı yapar. DKNVS, bu ünlü katkıyı yazar. 14 Şubat 1955'te yapılan toplantıda sunum görevi NTH'deki (ki şimdi NTNU) Matematik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sigmund Selberg'e verilir ve 28 Nisan 1955'te de Komisyon Başkanı F. Bruns Bokhandel'in onayıyla, "Vereinfachte numerische Integration (Basitleştirilmiş Nümerik İntegral), Norske Vid. Selsk. Forh. (Trondheim) 25 (1955) 30-36" adıyla tüm dünyaya duyurulur.

Şimdi Romberg'in bu tezine takla attıran çalışmayı aşağıdaki dosyamda bulabilirsiniz. Bakın bakalım, Romberg Türkiye'ye gelmiş mi?

Romberg İntegrali Kronolojim 3:

Bölüm 1: Trapez Metodu'nun Geometrik Yorumu ve Sonuçları, S. 1-19.

Bölüm 2: Romberg Metodu'ndaki Algoritmalar İçin Ekstrapolasyonlar, S. 20-33.

Bölüm 3: Matematik Programları ve Demoları, S. 34-39.

Bölüm 4: Ekler, S. 40-58.

Not: Dosya boyutu 29081 KB olduğundan Microsoft Edge açmaya çalışırken çöker. Yani büyük boyutlu PDF dosyalarında Microsoft Edge'te çökmeler yaşanıyor. Buna göre büyük boyutlu PDF dosyalarını gözatıcıda okurken Chrome ve Microsoft Explorer'ın kullanılmasını tavsiye ederim!

Ben size ne demiştim; Romberg'i Türkiye'ye getireceğim. Çünkü 2016'dan bu yana biricik amacım bu idi!

GÜNCELLEME

11.02.2020, 11:00.

Bu kronolojik çalışmamı 21 Ocak 2020'de yayımlamıştım, ama Werner Romberg'in 5 Şubat 2020'de 17. Ölüm Yıldönümü sözkonusu olunca bu sefer daha yetkin bir çalışma içine girmek zorunda kaldım.

Solda Romberg (Aralık 1988) ve sağda ben (İstanbul Arkeoloji Müzesi, M.Ö. 1-M.S. 1. yy. Roma Heykelleri Bölümü, 23.10.2004, 15:10). Yani bu görüntüm, Romberg İntegrali Kronolojim 3'te sözüne ettiğim E-ATA 1 Algoritmaları'nı yazdıktan, özellikle Tablo 2.4'te geçen tarihten 2 yıl sonraki halimdir. Posseidon'un ayıplı bölgesini RTÜK gereği kapattım.

Güncellemeye sadece "1.7.3 Romberg'in Örnekleri"ni ekledim ve bir Önsöz yazdım. Bunun dışında, Romberg İntegrali Kronolojim 3 adlı PDF dosyam güvenlik nedeniyle tüm işlemlere kapalıdır; sadece yüksek çözünürlüklü yazdırma işlemini yapabilirsiniz.

BAKIN BURASI ÇOK ÖNEMLİ!!!

Dosyanın kapak boyutu 18.9 MB ve onu dosyayla birleştirdiğim zaman 28.6 MB oldu. Fakat bu dosyada ilk 2 kronolojide olduğu gibi orijinal ve orijinal olmayan bölümleri vurgulamak için MS Word'te aktif ve pasif işlemlerini yaptığım boyut 59.2 MB oldu. Bu nedenle dosyayı siteye ilk koyduğumda bazı gözatıcıların (MS Edge vb.) açamadığını ve sonrasında da dosyaya hiçbir gözatıcıyla ulaşamadığımı (okuma ve indirme) gördüm. İşte bu tür durumlarda dosyaya hızlıca ulaşabilmek için bir VPN kullanmanız gerekir!

Rakamlarla RİK3.pdf: Bilgisayarımda bu dosya için RİK 3 adlı klasörün içinde 6 klasör, 87 dosya ve bunların boyutlarının toplamı olan 522 MB için bizzat çalışmalarda bulunduğumu biliyor musunuz? Harcanan süreyi söylemiyorum bile!

AMENHOTEP II, Giza Piramitleri'ni Anarken!

AMENHOTEP II'nin rölyefi, Luksor Müzesi (Oriinali). Majesteleri burada Sfenks Stelası'na göre tasvir edilmiştir. O genç bir adam olarak atletik yetenekleriyle tanınıyordu. En büyük atletik yeteneklerinden biri, dizginleri beline bağlı şekilde araba sürerken 20 RC uzaklıktaki ve 1 El genişliğindeki Asya bakırından yapılma 4 hedefi oklarıyla vurmasıydı. Sonra Majesteleri MONTU (Savaş Tanrısı) gibi arabasında göründü, yayını ve aynı anda 4 okunu tuttu. Kuzeye doğru yürüdü, savaş kıyafetinde onları MONTU gibi vurdu ve okları arkadan çıktı. (ki burada bir hedefi 5 okuyla nasıl vurduğu ve onların hedefin arkasından nasıl çıktığı resmedilmiştir). Bu, daha önceden hiç yapılmamış ya da duyulmamış bir şeydi: Bakır hedefi vuran ve yere düşen bir ok-Kral hariç...

"Gençken Memfis'te atları yok etti ve HOR-EM-AKHET (Büyük Sfenks) Tapınağı'nda durdu. Orada (arabasıyla) dolaşırken Saygıdeğer KHUFU ve KHAFRE'nın Tapınakları'nın güzelliğine bakmak için epey bir süre harcadı. Kalbi isimlerini tutmaya can attı, ve kalbine yerleştirdi.

Sonra Majesteleri o yeri hatırladı; kendisinin hoşlandığı HOR-EM-AKHET Piramitleri'nin komşuluğunda ve oraya bir Tapınak dikilmesini, ve kireçtaşından yapılma bir stelanın dikiminin yapılmasını emrettiği, ki içine büyük ismi AA-KHEPERU-RA yazılan, yeri. Sonsuza dek hayat verilen Sevgili HOR-EM-AKHET.", AMENHOTEP II'nin Sfenks Stelası: "Selim Hasan: The Great Pyramid of KHUFU and Its Mortuary Chapel, S. 3" ve "Selim Hasan: The Great Sphinx and Its Secrets, S. 76-77"

Stelada geçen tüm bu olaylar AMENHOTEP II'nin, resimde görüldüğü üzere, "chariot" denilen bir çift tekerlekli ve bir çift attan oluşan arabasıyla (ki normalde tek at konulurken kendisi tahtın varisi bir Prens olduğu için bir çift atla güçlendirilerek dönemin F-35'ine dönüştürülmüştür. Bkz. "Mid-18th Dynasty Rulers, S. 10". 12 sayfada da Sfenks'in yanındaki Tapınağı görülmektedir) Memfis'ten Giza Piramitleri'ne sürdüğü gençliğinde olmuştur. O, sadece gençliğinde arşınladığı Giza Piramitleri ve Tapınakları'nı yaşlılığında tahtındayken hatırlıyor ve bunu yazdırttığı bir kireçtaşı stelasında bildiriyor. Stelada KHUFU ve KHAFRE'nın isimleri geçerken MENKAURE'nın ismi geçmez; ama MENKAURE Piramiti'ni ve Tapınağını da gördüğü açıktır. İşte bu sonuçla, AMENHOTEP II'nin döneminde Giza Piramitleri hakkında tarihi bilgilerin çok az olduğunu, dolayısıyla unutulmaya yüz tutmuş olduğunu anlıyoruz. Bu nedenle Selim Hasan, steladaki metne göre "HOR-EM-AKHET'in Piramitleri" açıklamasında bulunur (ki bu isim daha sonra THUTMOSE IV'ün "Rüya Stelası"nda da geçer. Buna göre "HOR-EM-AKHET", "Ufkun üstündeki HORUS" anlamına gelmekle birlikte "Sfenks" olarak anılır).

Burada AMENHOTEP II'nin, kendi zamanında unutulmuş Firavunlardan KHUFU, KHAFRE (ve MENKAURE) isimlerini canlandırması, bana Eski Mısır'daki "ölen bir kimsenin adını söylemek demek, onu yaşatmak demektir" atasözünü hatırlattı. Çünkü Eski Mısır'da ölen bir kimsenin adının söylenmesiyle, o kişinin yaşadığına inanılırdı. Metinden anlaşıldığına göre, AMENHOTEP II'nin bu işi yapmadan önce bu isimleri hafızasına değil kalbine yerleştirmesi gerekiyor (Bkz. "UNAS Piramiti Metinleri"). Onun bu isimlerden hoşnut olduğunu göstermekle birlikte, Eski Mısır'da düşünme organının beyin değil kalp olduğunu gösterir (ki mumyalamada beyin ve tüm iç organlar çıkarılırken kalp yerinde bırakılıyordu). Eski Mısır'daki bu inanış daha sonra tüm Kutsal Kitaplar'a aynen geçmiştir. Yine, "Ahret" düşüncesi onlardan bize miras kalmadır (Bkz. "Büyük Piramit"). Eğer Eski Mısır'dan bize intikal eden diğer mirasları saymaya kalkarsam, korkarım ki Erbakan Hocamızın dediği gibi donumuzu bile alırlar!

Steladan bir diğer öğrendiğimiz bilgi, AMENHOTEP II'nin, babası THUTMOSE III gibi uzun boylu ve atletik yapıya sahip şampiyon bir sporcu olduğudur (Bkz. Yukarıdaki rölyefin altındaki açıklamalara). Yani onlar (AMENHOTEP III, AMENHOTEP II, THUTMOSE IV) babadan kalma genetik bir miras olarak hepsi "Şampiyon Firavun" idiler. Aynı şekilde, Agon Rodriguez'in hazırladığı şu çalışmada görüldüğü üzere KHAFRE ve MENKAURE da şampiyon idiler:

Daha sonra AMENHOTEP II'nin Giza Piramitleri'ndeki bu çoşkusu oğlu THUTMOSE IV'e geçti ve o da, Büyük Sfenks'in altında gördüğü bir rüya sonucu kral olacağını öğrenince, Sfenks'in pençelerinin arasına "Rüya Stelası"nı diktirtti (Bkz. "Sfenks'in Gözleri/Bölüm 3: Adı Olmayan Dünya Harikası/Sfenks'in Gözü", S. 282-289.

Linki tıkladığınızda karşınıza steladan alınma şu metin çıkar:

"Bana bak, başını kaldır ve gözlerini bana çevir, oğlum THUTMOSE. Ben senin baban AA-KHEPERU-RA-ATUM'um. Sana hükümdarlık... Mısır'ın zenginliklerini vermek istiyorum. Bütün ülkelerin vereceği haraçlar da senin olacak. Uzun yıllardan beri yüzün sana çevrili, kalbim de seninle dolu. Üstünde durduğum çölün kumu beni sıkıyor. Dileğimi yerine getireceğine söz ver..."

Fakat bu metindeki, dini metinlerdeki gibi, THUTMOSE IV ile konuşan Sfenks'i (AMENHOTEP II) idrak etmek kolay değildir. Ben size bunu şu şekilde çevireyim: Her bir Firavun hem bir Tanrı hem de bir Kral yani Tanrı-Kral (God King) olduklarından Sfenks'in yani AMENHOTEP II'nin THUTMOSE IV ile konuşmasından daha doğal ne olabilir ki!).

KHAFRE Piramiti'nin Planı Hakkında

Giza Piramitleri'nde sayısız soygun ve kaçak kazı yapıldı. Ama bu piramitlerin içinde hazine yoktu; hazineden daha değerli bilgi vardı. Çünkü bilginin ömrü sonsuz idi. Bu nedenle, KHAFRE ve MENKAURE Piramitleri inşaa edilirken Büyük Piramit'in Master Planı'ndan yararlanıldı. Güya yapımı tamamlanan Büyük Piramit tüm ziyaretçilere kapatılmıştı. Ama her 2 piramitin ana ve iç tasarım planlarını çıkartmış biri olarak şunu söyleyebilirim ki, piramit yapımcılarının her 2 piramitte sanki KHUFU'yu anmak için bir yarış halinde olduklarını gördüm.

Peki bu nasıl oldu?

M.Ö. 2700'lerde KHUFU'nun babası SNEFRU, Meidum ve Daşur'da olmak üzere 3 tane piramit yaptırır. Bunlardan Medium'daki piramit ve Daşur'daki Bent Piramiti mühendislik hataları yüzünden çökünce Bent Piramiti'nin kuzeyine Kızıl Piramit yapılır. İşte bunlardan "Eğik, Eğri, Yamuk, Bükük, Çifte Eğimli vs." olarak anılan ve "Bent Piramiti" olarak bilinen piramit ilkin ZOSER'in piramiti gibi basamaklı olarak inşa edilmiş ve sonra bu basamakları düz bir piramite çeviren taşlar konulduktan sonra belli bir yükseklikteyken birkaç katman çözüldü ve piramit içe-dışa doğru çökmeye başladı. Piramit yapımcıları, bu noktadan sonra eğimi düşürerek piramiti tamamlamışlardır (Bkz. "Lanetli Piramit"). Meidum'daki piramitte ise tam bir facia oldu. Bu piramit de ilkin basamaklı olarak yapılmış ve düzleştirildikten sonra kilit taşları soyulunca sadece çekirdeği kaldı. SNEFRU'nun piramit yapımcıları, bu facia üzerine 3. piramit yapımına geçtiler. Ben bu piramitte çalıştım ve piramitin batı tarafındaki azalan koridorda bu durumu bizzat gördüm. Onlar piramitteki kısmi göçmeler sonrasında bile batıdaki azalan koridoru çaresizce tamamlamaya çalışmışlar. Azalan koridor çökmeden sonra eğimi biraz artırılarak (ki eğimin değiştiği noktada herhangi bir kırıklık yoktur) tamamlanmıştır. İşte böylece Kızıl Piramit Bent Piramiti'nin 2. parçasındaki eğimi baz alınarak sağ salim tamamlandı. Yani Bent piramitinin 2. parçasındaki eğim onlar için güvenilir olmuş (ki eğim artıkça piramit yapımı zorlaşıyordu) ve mimarlık-mühendislik hataları da giderilerek Kızıl piramit yapılmıştır. Bu piramit KHUFU'nun Büyük Piramiti için bir prototip idi. Çünkü bu piramit, dünyanın ilk gerçek piramitiydi ve bu sefer düz duvarları ve bindirme tavanları (ki bunu Büyük Piramit'teki Büyük Galeri'de görebilirsiniz) kusursuz yapılmıştı.

Peki bu piramitleri yapanlara ne oldu?

Ölenler öldü ama sağ kalanlar yani Survivallar, bir sonraki piramit yapımında çalıştı ya da çalışamayacak durumda iseler miraslarını bir sonraki nesle aktardılar. Bu konuda 40 yıldır Giza Piramitleri'nde çalışan Amerikan arkeoloğu Mark Lehner, SNEFRU'nun Bent Piramiti'nin sadece piramit yapımını değil, bütün bir Mısır toplumunun hayatını şekillendirdiğine inanıyor ve şunu söylüyor: "SNEFRU, büyük başladı. KHUFU da, orada daha büyük bir tane yaptı."

İşte Giza Piramitleri bu şekilde yapıldı. Yani KHAFRE Piramiti'nde Büyük Piramit'in izlerini görünce şaşırmayın. Ama yine de KHAFRE'nın piramit yapımcılarının Büyük Piramit'in içine girip, orada ölçümler yaptıklarına dair garip bir his var içimde!

İtalyan Mimarların Peşinde Bir Ömür!

KHAFRE Piramiti'nin planına gelince, John Legon'un 1989'daki "The Design of The Pyramid of Khaefre" ve Leon Cooper'ın 2004'teki "Ancient Egyptian Pyramid Design: The Khafre (aka Chephren) Pyramid" çalışmalarından piramit hakkında iyi-kötü bir fikrim vardı. Ama benim esas aradığım çalışma, İtalyan mimarlar Vito Maragioglio-Celeste Rinaldi'nin 1966'daki çalışmaları olan "L'Architettura delle Piramidi Menfite Parte V: Le Piramidi di Zedefra e di Chefren, TESTO&TAVOLE" idi. İnanın bana, bu parçadaki kitapları 2004'ten beri aradım ama ulaşamadım. Bu kitapları bulabilmek için bir takla atmadığım kalmıştı. Durum o kadar vahimdi yani.

Büyük Piramit'te ilk çalıştığım zamanlarda (2004) Perring, Smyth, Petrie vb. araştırmacıların çalışmalarından yararlanır ve www.gizapyramids.org sitesinin kütüphanesinden aldığım "L'Architettura delle Piramidi Menfite Parte IV, Testo&Tavole" kitaplarını ise bu çalışmaları anlamak için kullanırdım. Yani ölçümlerde piramitteki uzunluk birimi olan RC'nin hassaslığı M ile BI arasında olduğundan Maragioglio-Rinaldi'ye güvenmem mümkün olmuyordu. Çünkü güvence için MM'lik ölçümler gerekiyordu. Örneğin Petrie, Büyük Piramit'teki Antechamber'ın girişindeki çatının uzunluğunu 52.02 BI olarak ölçerken yüzde bir İnç yani 0.254 MM'lik hassaslıkta ölçmüştür. Bu derecedeki bir hassaslıktaki ölçüm ne Petrie'den önce ne de ondan sonra yapılamadı. İşin ilginç yanı ne biliyor musunuz, Petrie'nin Büyük Piramit'te aldığı 52.02 BI=1.321308 M ölçüsü KHAFRE piramitindeki yükselen koridorun girişinde ve üst azalan koridorun sonunda ya da yatay koridorun girişinde 1.32 M olarak 2 kez, hatta 3 kez geçer (Bkz. TAV. 7/fig. 1 ve TAV. 9/fig. 1. İkincisinde 1.32 M yazmaz ama yatay koridordaki kapıda alınan 1.18+0.65=1.83 M yüksekliği ve koridor sonundaki yani yükselen koridorun başındaki 51 CM'lik çatı yüksekliği gözönüne alınırsa yükselen koridorun düşeydeki yüksekliğinin 1.32 M olduğunu anlarsınız. Ayrıca yükselen koridorun ilk parçasının sonunda 1.34 M yazılmıştır ama bu da 1.32 M olacak idi). Peki, ben az önce ne demiştim? KHAFRE ve MENKAURE piramitleri yapımcılarının sanki KHUFU'yu anmak için bir yarış halinde olduklarını söylemiştim. Yani KHAFRE ve MENKAURE piramitlerinde Büyük Piramit'teki sonuçları görünce şaşırmamız gerekiyor!

Her neyse, ben İtalyan mimarların anılan kitaplarını her yerde harıl harıl aradım ve bu girişimlerin ancak son zamanlarda sonuç vermeye başladı. Şu şansa bakın ki Meretseger'e "Facsimile of the Rhind mathematical papyrus" kitabının fiyatı için bir e-posta yollamıştım ve bana anında (03.09.2017, 21:36) yollanan yanıta göre 800-950 Euro olduğunu ama 2014 ve Temmuz 2016'da birer kopyasının satıldığını ve ellerinde hiç kopya kalmadığını bildirdiler. Bu nedenle bana T. Eric PEET'in "The Rhind Mathematical Papyrus, British Museum 10057 ve 10058" kitabını önerdiler; ama kabul etmedim. Çünkü ilkindeki baskı, kalite ve çeviriyazılar şimdiye kadar gördüğüm en mükemmeliydi. Tabii Meretseger'e üye olduğum için oradan bana düzenli e-postalar geliyordu ve bunlardan birinde "L'Architettura delle Piramidi Menfite Parte II-VIII" seti gözüme takılmıştı ama o da satılmıştı. Bu set, AbeBooks'a göre 2657.56 $ ve Nadir Kitap'ta ise 15444 TL idi (ki Nadir Kitap, bana bu setin satıldığını 10.08.2019, 15:43'te bildirdi).

Az önce belirttiğim gibi İtalyan mimarları ilk kez 2004'te Büyük Piramit'te çalışırken anılan sitenin "All Publication (by Author)"teki "L'Architettura delle Piramidi Menfite IV, TESTO&TAVOLE" kitaplarıyla tanımıştım. Bu kitaplardaki ilk izlenimim, Maragioglio-Rinaldi'nin sanki Petrie'yi doğrularcasına çalışmalar yaptıkları yönündeydi. Ama KHAFRE ve MENKAURE Piramitleri'ndeki diğerlerinin çalışmalarının kısmi olduklarını görünce bende ister istemez bu sete sahip olma arzusu ortaya çıktı. Yani beni İtalyan mimarlarla bir araya getiren şey, işte bu zorunluktan başka bir şey değildi. Şu şansa bakın ki bu sette aradığım V ve VI. parçalardaki kitapları 18.08.2019'da Alain Dautant'ın kütüphanesinde buldum. Yakın bir zamanda II ve III parçalarındaki kitapları oradan aldığım için ara sıra kütüphaneye uğruyordum çünkü. Yani bu çalışmaları yapabiliyorsam eğer, bu, Alain Dautant sayesinde oldu ve büyük bir masraftan ve ıvır zıvır işlemlerden kurtardı. Bu nedenle Alain Dautant'a teşekkür etmeyi bir borç bilirim! Hayır, İtalyanlara teşekkür etmiyorum. Çünkü çektiğim eziyeti Maragioglio-Rinaldi gördü!

Fakat tüm bunlardan daha ilginç olan şey ne biliyor musunuz? İtalyan mimarlar, Mısır Piramitleri'ndeki araştırma sonuçlarını 1963-1977'de "L'Architettura delle Piramidi Menfite (Memfis Piramitleri'nin Mimarisi) Parte I-VIII" adlı kitaplarına yazdılar ve bu set ilk kez Vito Maragioglio 20.02.1976'da ve Celeste Rinaldi 05.03.1977'de öldükten sonra yayınlandı. Bu arada, her ikisine de öteki tarafta rahatlıklar ve burada da bizi ışıklarıyla aydınlatmasını dilerim!

KHAFRE Piramiti'nin Planındaki Kritik Noktalar

Piramitin planını Maragioglio-Rinaldi'nin TAV. 6'sındaki fig. 10 Sezione S-N çiziminde "Eski Mısır Kübitine (RC) Göre KHAFRE Piramit'nin Kuzey-Güney Kesitindeki Planı, 28.04.2020, 20:06" olarak verdim (ki bu plan orijinalde LR 6'dadır). Orada sadece genel bir plan var ve oradaki her bir yapının ayrıntılı planını (yakın plan) ilerleyen günlerde vereceğim. Yani sizin oradaki verileri anlayabilmeniz için yakın planlara ihtiyacınız vardır. Örneğin bu genel plandaki alt azalan koridor için verilen sonuçlar sizi şaşırtabilir; ama yakın planda (LR 8) bu sonuçların nasıl ortaya çıktığını teker teker gösterdim. Bu nedenle içiniz rahat olsun. Buradaki kritik nokta, yükselen koridorun 2. parçasındaki bulguma göre alt azalan koridordaki 34.15 Mx(3.57 M/9.70 M)=23.99461574...~24 RC seviyesidir (ki eğer bu sonucu görmemiş olsaydım, o zaman böyle bir şeye hiç kalkışamazdım. Yani planın çıkış noktası budur).

Fakat bu plandaki esas kritik nokta şudur: Maragioglio-Rinaldi, "TAV. 9/Fig. 1 SEZIONE S-N GUARDANDO AW" çiziminde soldaki yükselen koridorun ilk parçasının sonunda koridorun düşey yüksekliğini 1.34 M, paralelkenar şeklindeki yapının yüzünün uzunluğunu 1.23 M ve onun tepe noktasından küçük yatay koridorun zeminine kadar yaklaşık 1 M olarak ölçtüklerini bildiriyor. Bu yüksekliklerin toplamı 3.57 M iken 2. parçanın yüksekliği 3.55 M'dir. Legon, anılan çalışmasında 2. parçanın yüksekliğini 22° lik eğim açısına göre 3.63 M olarak alır. Fakat yapımcılara göre bu, 3.57 M civarında bir sonuç idi. Çünkü orada bir yapım hatası vardı. Bu hata hakkında gerekli açıklamayı planda verdim.

Şimdi tüm sorun bu 3.57 M'nin ne olduğu idi. Çünkü bu seviye hem yükselen koridorun 2. parçasında, hem alt azalan koridorda ve hem de üst azalan koridorda geçerliydi. Bu nedenle hem alt azalan koridorda hem de üst azalan koridorda bu belirsizliği giderebilmek için derhal araştırmaya başladım. Ancak bu belirsizliği alt azalan koridorda (LR 8) giderebilirken üst azalan koridora ilişkin "TAV. 8/fig. 1 SEZIONE S-N" çiziminde piramit kapısı önünde gösterilen taşların yüksekliklerine bir türlü anlam veremiyordum. Çünkü ilk 9 taşın tabana dik şekilde yükseklikleri toplamı 9.27 M iken 10 ve 11. taşlar üst azalan koridor eğiminde yerleştirilmişlerdi ve bunların yüzlerindeki ölçümler sırasıyla 1.36 M ve 90 CM idi. Fakat eğer bunların da tabana dik bir şekilde yerleştirilmiş olduğunu gözönüne alırsak o zaman mevcut üst azalan koridordaki zeminin en son bulduğu noktadaki seviye 9.27+1.36+0.90=11.53 M olacaktı ve Maragioglio-Rinaldi, bu seviyeyi 11.54 M olarak vermişlerdi!

İşte bu yüzden hemen Legon'a konuyla ilgili tespitimi ve çalışmamı içeren bir e-posta gönderdim. Ama ona ilkin deneme amaçlı 25.03.2020/05:12'de kendi sitesindeki e-posta adresine bir mesaj gönderdim. Çünkü Legon ileri yaştaydı ve uzun yıllar faaliyette değildi. Tabii bir de corona-virüsün İngiltere'yi sarsması vardı. Ama aynı günün 15:44'ünde,

"Yes, it is a genuine email address and I will be happy to answer your question

John Legon"

yanıtını görünce sevindim.

Tabii ki ben bu mesajı beklemediğim için ancak akşamleyin gördüm ve derhal soruma geçtim: Ona Maragioglio-Rinaldi'nin 1966'da mevcut üst azalan koridordaki son granit taşın seviyesini 11.54 M olarak ölçtüklerini ama TAV8/Fig. 1'deki kapı önünde verilen taşların ölçülerinin bunu karşılamadığını ve oradaki taşların ölçümlerine göre bu seviyenin en iyi ihtimalle,

(1) 9.27 M+(1.36 M+0.90 M).Cos26.5°=11.293 M

olması gerektiğine ilişkin A3 formatında 1 sayfalık mesajımı ve bu mesajımdaki çalışmamı gösteren AUTOCAD çizimimi, Perring ve Maragioglio-Rinaldi'nin konuyla ilgili kitaplarını gönderdim.

Legon, tahmin ettiğim gibi mesajını geç bir saatte (26.03.2020, 23:55) gönderdi ve şöyle dedi:

"Dear D. Pamuktulum,

According to my own measurements, the top of the granite floor at the present entrance to the Khaefre pyramid is at the level of 11.525 metres above the pavement.

I hope this answers your question.

John Legon"

Bu yanıt karşısında Legon'un beni salladığını zannediyordum. Çünkü o, kübiti 0.52375 M olarak alır ve bu durumda,

(2) 11.525 M:0.52375=22.00477326...~22 RC

elde ediliyordu ki piramitteki hasarlı bir yapıdan böylesine net bir sonuç çıkmasının çok güç olduğunu biliyordum!

İnanılır gibi değil, sırf 1 aydan fazla bir süredir bu seviyeyi belirleyebilmek için araştırma ve AUTOCAD'te de simülasyon üzerine simülasyon yaptım.

Sonuç, plana göre,

(3) (0.492 M+31.70 M+1.65 M)Sin26°30'37''-(6+23/28 RC)=22.01664760... RC=11.53252969... M

dir. Bu ise Maragiolio-Rinaldi'nin ve Legon'un ölçümlerinin aritmetik ortalamasıdır: (11.54+11.525)/2=11.5325 M. Yani boşu boşuna zaman kaybetmişim!

Şüphesiz, bu plan üzerinde konuşulacak çok konu var ama bu sayfanın amacını aşmış olurum. Planın ayrıntılarını ilerleyen günlerde burada hem metin (Testo) hem de AUTOCAD çizimi (Tavole) olarak teker teker vereceğim!

Son Birkaç Söz

Elinizdeki bu plan (orijinalde LR 6) en basitinde ziyaretçiler için bir kılavuzdur (ki piramitte ölçüm yaparak bu sonuçların doğru olduğunu görebilirsiniz) ve en derininde Eski Mısır mimarisi ve dini hakkında eşsiz bilgiler verir.

Ayrıca bu plandaki tüm sonuçlar Eski Mısır kübitine (RC: Mısır Kraliyet Kübiti. Bkz. "SIR ISAAC NEWTON'S DISSERTATION ON CUBITS". Bu tez Newton'un ölümünden sonra yayınlandı)

(4) 1 RC=7 El=28 Parmak

olduklarından, yani piramitteki kuzey-güney yönündeki tüm yapıları uzunlukları ve seviyeleri (yükseklikleri) bu kübite göre, dolayısıyla kol üzerindeki parçalara göre ayarlı olduklarından benzer bir çalışma ancak 1492'de "Vitruvius Adamı" ile Leonardo Da Vinci tarafından yapıldı!

Viruvius Adamı

O, bu çiziminde kolları ve bacakları açık bir insanın hareket etmesi halinde hem bir çember çizebildiğini hem de bir kare çizebildiğini söyler. Bu çizimin yanında sık sık aldığı notlarda "Oranların Kanunu" ya da "İnsanın Oranları" olarak anılan insan vücudunun ölçülerini baz alır. Tıpkı KHAFRE piramitindeki gibi. Bu bakımdan planımız (orijinalde LR 6), diğer iki Giza Piramiti ve bunların dışındaki Mısır Piramitleri için bir prototiptir.

Peki Da Vinci, "Vitruvius Adamı" çizimini yaparken aynı şeyin (insan vücudu ölçüleri) Mısır Piramitleri'nde kullanılmış olduğunu biliyor muydu?